Γερασίμου Φραγκουλάκη
Αρχιμανδρίτη
Αφού ο Θεός κατασκεύασε τον κόσμο,
δημιούργησε τον άνθρωπο τον οποίο τοποθέτησε επικεφαλής της δημιουργίας ως
διαχειριστή της κτίσεως και ανώτερο όλων των δημιουργημάτων. Παρότι ο Θεός θα
μπορούσε να κατασκευάσει τον κόσμο τέλειο, εντούτοις δεν το κάνει, αλλά τον
δημιουργεί "καλώς λίαν", πάρα πολύ καλό, δημιουργώντας με αυτόν τον
τρόπο τις προϋποθέσεις για να μπορεί ο άνθρωπος να παρέμβει και με τρόπο
απόλυτα ελεύθερο να ενεργήσει. Για τον σκοπό αυτό ο Θεός προικίζει τον άνθρωπο
με διάφορα χαρίσματα τα οποία χρησιμοποιώντας τα μπορεί να αξιοποιήσει την
δημιουργία προς όφελός του και υλικό και πνευματικό.
Στα
χαρίσματα με τα οποία στολίζει ο Θεός τον άνθρωπο, γνωστά και ως τάλαντα,
αναφέρεται η σημερινή ευαγγελική περικοπή, με την διήγηση της παραβολής των
ταλάντων. Τα τάλαντα στην παραβολή αυτή σημαίνουν τα χαρίσματα του Θεού, την
ευφυΐα, την σοφία, την τέχνη, τον πλούτο, το αξίωμα και άλλα παρόμοια.
Παρατηρώντας
την παραβολή θα διαπιστώσουμε ότι η διανομή των χαρισμάτων γίνεται κατά τρόπο
άνισο. Άλλος παίρνει πέντε, άλλος δύο, άλλος ένα. Κανένας όμως δεν μένει χωρίς
τάλαντο. Εκ πρώτης όψεως θα μπορούσε να σκεφθεί κανείς ότι αυτή η άνιση
κατανομή αποτελεί αδικία, και επομένως εφόσον ο Θεός είναι εκείνος που χαρίζει
τα τάλαντα, άρα ο Θεός είναι άδικος. Όμως μακριά από εμάς τέτοια βλασφημία. Όχι
μόνον αδικία δεν δείχνει αυτή η άνιση κατανομή, αλλά αντιθέτως δείχνει το πόσο
μεγάλη είναι η αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο. Μοιράζει σε όλους τάλαντα, στον
καθένα όμως δίνει τόσα όσα επιτρέπουν οι δυνάμεις του για να καλλιεργήσει. Κατά
αναλογία του καθενός, τόσα τάλαντα εμπιστεύεται ο Θεός, όσα ο καθένας μπορεί να
πολλαπλασιάσει. Ίσως μάλιστα το πέντε, το δύο και το ένα χρησιμοποιήθηκαν ως
παράδειγμα για να επισημανθεί η έννοια του περισσότερου και του λιγότερου,
μπορεί όμως να ερμηνεύσει κανείς τα πέντε ως οι πέντε αισθήσεις, τα δύο για την
σύνθεση του ανθρώπου από δύο ουσίες την ψυχή και το σώμα και το ένα για την μία
και μοναδική υπόστασή του.[1]
Ανεξαρτήτως
λοιπόν από τον αριθμό των ταλάντων που έχει ο κάθε άνθρωπος , ο σκοπός είναι
ένας˙ να πολλαπλασιαστούν τα τάλαντα. Ο πολλαπλασιασμός αυτός είναι υπόθεση του
κάθε ανθρώπου ξεχωριστά. Στο σημείο αυτό, σ' αυτήν την διαδικασία ο Θεός δεν
παρεμβαίνει. Βοηθά στον αγώνα μας για τον πολλαπλασιασμό των ταλάντων, εφόσον
εμείς ειλικρινά του το ζητήσουμε. Στον καθένα μας έδωσε τα χαρίσματα του, τα
τάλαντά του όπως είπαμε, κατά την δύναμή του και τα άφησε στην ελευθερία και
στην κρίση μας. Δεν συμμετέχει στην διαχείριση αυτών των ταλάντων. Ένα όμως
είναι βέβαιο, ότι θα' ρθει καιρός που θα μας ζητήσει λογαριασμό για τον τρόπο
με τον οποίο μεταχειριστήκαμε τα τάλαντα που μας έδωσε. Θα μας ελέγξει αν τα
αυξήσαμε ή αν τα κρύψαμε και ανάλογη βεβαίως θα είναι και η αμοιβή μας.[2]
Βεβαίως
ο Θεός επειδή είναι ακριβοδίκαιος δεν θα μας κρίνει για το πόσα κάναμε, αλλά
για το πόσα μπορούσαμε να κάνουμε. Μικρό το σταμνί σου; Λίγο το νερό που θα
ζητήσει. Όχι όμως να είναι και τελείως άδειο!
Το
πόσο τώρα ο καθένας από εμάς έχει πολλαπλασιάσει τα χαρίσματα που του έδωσε ο
Θεός είναι εύκολο να διαπιστωθεί, διότι τα αποτελέσματα αυτά, πάντα γίνονται
ορατά. Δεν υπάρχει περίπτωση να αυξήσει κάποιος έστω και ένα από τα χαρίσματά
του και να μην γίνει αντιληπτό. Ακόμα κι αν θελήσει να το κρύψει, γίνεται
φανερό από μόνο του. Τα χαρίσματα του Θεού είναι φωτεινά όπως ο ήλιος και
λαμπερά σαν το χρυσάφι. Όταν λοιπόν καλλιεργούνται, γίνονται αντιληπτά από την
φωτεινότητα και την λαμπρότητά τους.
Σε
ότι αφορά σ' εμάς τους Χριστιανούς τους Ορθοδόξους, έχουμε όλοι μας τουλάχιστον
ένα μεγάλο χάρισμα, ένα σπάνιο τάλαντο, μια σπουδαία δωρεά που λέγεται Ορθόδοξη
Πίστη.
Αγαπητοί
μου αδελφοί, στην ευαγγελική περικοπή που ακούσαμε ποιος ήταν εκείνος που
καταδικάστηκε; Εκείνος που έκρυψε το τάλαντό του. Το να καλλιεργούμε, να
αξιοποιούμε και να προβάλλουμε τα τάλαντα μας δεν είναι κακό, δεν αποτελεί
πράξη εγωισμού. Αντιθέτως με τον τρόπο αυτό παραδειγματίζουμε και παρακινούμε
και τους άλλους.
Για
πάμε να δούμε τώρα μαζί, τι κάνουμε με το τάλαντο που έχουμε από κοινό όλοι
μας. Αυτό της Ορθόδοξης Πίστης. Το καλλιεργούμε, το προβάλλουμε όσο πρέπει;
Κατ' αρχήν ομολογούμε την Πίστη μας; Αισθανόμαστε περήφανοι που είμαστε
Χριστιανοί Ορθόδοξοι; Τηρούμε όσα ορίζει η Πίστη μας;
·
Κάνουμε
ας πούμε, το σταυρό μας με άνεση όταν και όπου χρειάζεται ή υπάρχουν στιγμές
που ντρεπόμαστε, γιατί το περιβάλλον στο οποίο βρισκόμαστε μπορεί να μας
χαρακτηρίσει οπισθοδρομικούς, αν κάνουμε το σταυρό μας;
·
Όταν
ακούμε να υβρίζεται ο Χριστός, η Υπεραγία Θεοτόκος, τα Θεία, τα Άγια και τα
Ιερά της Πίστεώς μας αντιδρούμε ή αδιαφορούμε; Υπάρχουν ορισμένοι που
επικαλούμενοι λόγους ευγενείας ή ακόμα και χριστιανικής συμπεριφοράς δέχονται
αιρετικούς στα σπίτια τους, όπως λόγου χάρη ψευδομάρτυρες του Ιεχωβά, οι οποίοι
τι κάνουν ουσιαστικά; Βρίζουν την Πίστη μας. Ας λείπουν σε τέτοιες περιπτώσεις
οι ευγένειες, σε εκείνους που μας συμπεριφέρονται με αγένεια, εχθρικά και
επιθετικά. Άλλωστε "η ευγένεια είναι αρετή ευγενικού ήθους, καλή αγωγή στο
λόγο και στις πράξεις. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ευγένειας είναι το γενναίο
φρόνημα, η ελευθερία, η φιλοτιμία, η
αφθονία, η χάρη, η μεγαλοφροσύνη, η μεγαλοψυχία, η ευκοσμία, το θάρρος, η αγαθή
προαίρεση, ο άριστος τρόπος, η δικαιοσύνη, η αλήθεια. Ευγένεια είναι η καθ'
ολοκληρίαν αρετή".[3]
·
Να πούμε
και για την νηστεία; Πόσα φιλοσοφήματα δεν έχουμε εφεύρει για να την
απαξιώσουμε, να αποδείξουμε ότι είναι αχρείαστη. Υπάρχουν κάποιοι που νηστεύουν
στο σπίτι τους, έχουν όμως μεγάλη δυσκολία να δηλώσουν ότι νηστεύουν όταν
βρεθούν σε άλλο τραπέζι και μάλιστα καλεσμένοι. Μ' έχουν ρωτήσει πολλές φορές:
"Είμαι καλεσμένος σε τραπέζι από φίλους γερμανούς και είναι περίοδος
νηστείας. Δεν θέλω να τους φέρω σε δύσκολη θέση, να τους προσβάλω. Τι να κάνω.
Πειράζει αν φάω και κρατώ μετά μια άλλη φορά νηστεία;" Βλέπετε, η λύση
έτοιμη. Ακριβώς, η Ορθόδοξη ιδιότητα είναι σαν την πινακίδα του αυτοκινήτου.
Όποτε θέλεις την κυκλοφορείς, όποτε θέλεις την καταθέτεις. Η ιδιότητα του
Χριστιανού του Ορθοδόξου είναι ανεξίτηλη. Δεν φεύγει με τίποτα, όσο κι αν την
αμαυρώσουμε, ό,τι κι αν γίνουμε μετά. Μόνο την ημέρα της Κρίσεως θα μας την
αφαιρέσει ο Χριστός, εφόσον χωρίς αιτία την προδώσαμε, για να μας κατατάξει
εκεί που πρέπει, γιατί στην κόλαση δεν χωράνε και γι' αυτό δεν πάνε οι
Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Αν πεις αδελφέ μου, ότι η πίστη σου δεν σου επιτρέπει
εκείνη την στιγμή να φας, όχι μόνο δεν φέρνεις τον άλλο σε δύσκολη θέση αλλά
τον προβληματίζεις κιόλας θετικά, τον παρακινείς πνευματικά. Αλήθεια, τι θα
έκανες στην περίπτωση που τα φαγητά θα ήταν αντίθετα με την υγεία σου; Θα
έτρωγες για να μην προσβάλεις τον οικοδεσπότη και μετά θα πήγαινες νοσοκομείο;
Όχι βέβαια! Ε, κάνε το ίδιο και για τον Χριστό.
·
Καλλιεργούμε
το τάλαντο της Ορθόδοξης Πίστης μας, το συντηρούμε και συνάμα το κρατούμε
καθαρό; Πώς; Εκκλησιαζόμαστε, εξομολογούμαστε, κοινωνούμε των αχράντων
μυστηρίων ή το καταντήσαμε αυτό το τάλαντο κιτρινισμένο χαρτί πεταμένο στο
συρτάρι;
Όπως κι αν
έχουν τα πράγματα, η ουσία είναι μία. Ανά πάσα στιγμή μπορούμε το ανανεώσουμε
αυτό το μεγάλο χάρισμα της Ορθόδοξης Πίστης. Μην πλανόμαστε ότι, μπορούμε να
αναδείξουμε τα άλλα τάλαντα, τα άλλα χαρίσματα που μας έδωσε ο Θεός, ενώ το
τάλαντο της πίστεως το έχουμε κρυμμένο.
Χρειαζόμαστε
μεγάλη και συστηματική προσπάθεια για την γνώση του θελήματος του Θεού και
εξίσου ουσιαστική προσπάθεια για την εφαρμογή αυτού του αγίου θελήματός του.
Για τον λόγο αυτό ακριβώς, γι' αυτόν τον σκοπό πρέπει να αξιοποιήσουμε το
χάρισμα της θείας Χάρης και το τάλαντο της Ορθόδοξης Πίστεως που μας έδωσε ο
Θεός.[4]
Γένοιτο!
[1] Νικηφόρου
Θεοτόκη, Κυριακοδρόμιον, έκδοση
Ματθαίου Λαγγή, Αθήναι 1984, τ. Γ΄, σ.217
[2]
Αρχιεπισκόπου Κρήτης Τιμοθέου, Ο Χριστός
και η Κοινωνία, Β΄ έκδοση, Ηράκλειον-Κρήτης 1981, σ. 274
[3] Αγίου
Νεκταρίου Πενταπόλεως, Το Γνώθι σαυτόν,
εκδόσεις Άθως, Αθήνα 2012, έκδοση Δ΄, σ. 277-278
[4]
Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου (Κ. Στύλιου), Λόγος
Ζωής, εκδόσεις Άθως, Αθήνα 2001, σ. 122
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου