Κήρυγμα στην Κυριακή Γ΄Ματθαίου (25.06.2017)

Γερασίμου Φραγκουλάκη

Αρχιμανδρίτη

Η καθημερινότητα του ανθρώπου στην εποχή μας έχει να κάνει με τον αγώνα επιβίωσης που πρέπει να διεξαγάγει ο καθένας, προκειμένου να εξασφαλίζει τα προς το ζην. Να έχει δηλαδή τα αγαθά εκείνα που χρειάζεται για να μπορεί με άνεση να τα φέρνει βόλτα, όπως λέμε. Επομένως για να επιβιώσει ο κάθε άνθρωπος χρειάζεται αγαθά και τα αγαθά αυτά προκειμένου να αποκτηθούν χρειάζεται εργασία. Δημιουργείται έτσι η σειρά, η αλυσίδα: επιβίωση, αγαθά, εργασία.

         Επιβίωση σημαίνει διατήρηση στη ζωή, συνέχεια της ύπαρξης και αποτελεί επιδίωξη του κάθε λογικού ανθρώπου. Άλλωστε έχει ειπωθεί με διάφορους τρόπους, ότι η ζωή είναι γλυκιά. Ως βιολογική λειτουργία η ζωή ελάχιστα μπορεί να επηρεαστεί από τον καθένα μας. Ο τομέας τον οποίο μπορούμε να επηρεάσουμε και να τροποποιήσουμε  είναι η ποιότητα της ζωής. Κοντολογίς, όλοι ζούμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και τίποτα δεν μπορούμε να κάνουμε γι' αυτό, μπορούμε όμως σε μεγάλο βαθμό να ρυθμίσουμε το πόσο καλή ή κακή ζωή θα έχουμε. Μεγάλο και σπουδαίο ρόλο σε αυτό έχουν τα αγαθά, που διακρίνονται σε υλικά όπως τροφή, ενδυμασία, έπιπλα κ.α., άυλα όπως υγεία, ελευθερία, τιμή, προσωπικότητα κλπ. και πνευματικά αγαθά στα οποία συμπεριλαμβάνονται όλες εκείνες οι περιπτώσεις που ονομάζονται αρετές και για τον Ορθόδοξο Χριστιανό η καλλιέργεια τους έχει έναν και μοναδικό σκοπό, την αγιότητα.

         Ο άνθρωπος ο κάθε άνθρωπος και κατ' επέκταση και ο Ορθόδοξος Χριστιανός, σήμερα αγωνίζεται για την απόκτηση των υλικών αγαθών πρωτίστως, δευτερευόντως για τα άυλα αγαθά και πάρα πολύ ελάχιστα έως σχεδόν καθόλου για τα πνευματικά αγαθά. Για την απόκτηση όλων των αγαθών χρειάζεται αγώνας, απαραίτητη όμως προϋπόθεση για την απόκτηση των υλικών αγαθών είναι η εργασία.

         Η εργασία αποτελεί το μεγάλο θέμα της εποχής μας. Λέει ο Απόστολος Παύλος: "Ει τις μη θέλει εργάζεσθαι μηδέ εσθιέτω". (Θεσ. Β΄3,10). (Όποιος δεν θέλει να εργάζεται αυτός να μην τρώει κιόλας). Ο κόσμος έχει ανάγκη από εργασία και η εργασία έχει γίνει μέσω εξαναγκασμού και εκμετάλλευσης, ιδιαίτερα σε εποχές δύσκολες, όπως η σημερινή. Όσοι έχουμε συγγενείς στην Ελλάδα γνωρίζουμε ότι με την σημερινή οικονομική κατάσταση που υπάρχει πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι υποχρεώνονται να εργάζονται με όρους εντελώς διαφορετικούς και τρισάθλιους, από εκείνους που εμπεριέχονται στις συμφωνίες εργασίας. Όχι βέβαια ότι εκτός Ελλάδος τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Παντού, σε όλο τον κόσμο κυριαρχεί η εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο. Η ανάγκη επιβίωσης για κάποιους γίνεται ευκαιρία πλουτισμού για τους έχοντες και κατέχοντες. Τα υλικά αγαθά που σε πολλούς περισσεύουν δεν είναι αποτέλεσμα της εντατικής εργασίας τους, αλλά κλοπή του ιδρώτα των εργαζομένων. Μακαρίζουμε και θεωρούμε τυχερούς εκείνους που έχουν την οικονομική άνεση να αντιμετωπίζουν προβλήματα και μάλιστα αυτά της υγείας. Σκεφτήκαμε όμως ποτέ ότι, μπορεί να ισχύει το "ανεμομαζώματα ανεμοσκορπίσματα;". Ότι δηλαδή μπορεί ο Θεός να τους επιτρέπει τέτοιες δοκιμασίες, για να τους φεύγουν σαν νερό εκείνα τα οποία άδικα και με την εκμετάλλευση των αδελφών τους συγκέντρωσαν;

         Είναι πολύ μικρό τελικά το διάστημα που ζούμε, σε σχέση με τον αγώνα που κάνουμε για να είναι αυτή η ζωή μας καλή, όπως εμείς το εννοούμε. Αυτό ακριβώς μας τονίζει μέσα από την ευαγγελική περικοπή που ακούσαμε, ο ίδιος ο Κύριος.

         Ε­μείς βλέπουμε να αυξάνει καθημερινώς η ανεργία, και η ανα­τέλλουσα παγκοσμιοποίηση κάνει ακόμη πιο δυσοίωνα τα πράγματα. Και, ενώ θέλουμε να εργασθούμε, δεν βρίσκουμε εργασία για να καλύψουμε τα προς το ζην και να προσφέρου­με και κάτι στον συνάνθρωπό μας. Σε ποιον, επομένως, θα πρέπει να απευθυνθούμε και σε ποιον να στηρίξουμε τις ελπίδες μας;

         Στην επίκαιρη και έντονου προβληματισμού αυτή ερώτηση ακούμε ως απάντηση σήμερα, από τον ίδιο το Θεό: «Μη πεποίθατε έπ' άρχοντας, επί υιούς ανθρώπων» (Ψλμ. 145, 3), Μην περιμένετε λέει από κανένα, παρά μόνο από τον Θεό, «τον δίδοντα τροφήν τοις πεινώσι» ⁽Ψλμ. 145, 14),μπου δίνει τροφή σε αυτούς που πεινούν. «Μη μεριμνάτε για τη ζωή σας λέγοντας: τι θα φάμε; ή τι θα πιούμε; ή τι θα ντυθούμε; Για­τί, για όλα αυτά αγωνιούν όσοι δεν εμπιστεύονται τον Θεό. Ο ουράνιος Πατέρας σας γνωρίζει καλά, ότι έχετε ανάγκη απ' όλα αυτά. Γι' αυτό πρώτα απ' όλα να επιζητείτε τη βασιλεία του Θεού, και την επικράτηση του θελήματός Του, και όλα αυτά θα ακολουθήσουν» (Μτθ. 6, 31-33).

         Όποιος τηρεί αυτές τις εντολές του Θεού, γίνεται σίγουρα δέκτης και της υλοποιήσεως της υποσχέσεώς του. Όλα τα αναγκαία για τη ζωή θα τα προσθέ­σει ο Θεός σύμφωνα με την αυτοδέσμευσή του.

         Λέει ο Άγιος Κλήμης ο Αλεξανδρεύς: "Από μόνη της η ψυχή είναι και θησαυρός και πλούτος αναφέρετος˙ απόκτημα άριστο για τον κάτοχό του και αυτό που καθιστά αληθινά μακάριο τον άνθρωπο. Αυτός που πραγματικά πιστεύει, ό, τι αγαθό κι αν βρεθεί μπροστά του δεν απλώνει το χέρι του σε ότι δεν είναι δικό του. Αυτά που έχει ανάγκη και με ευσέβεια τα ζητά από το Θεό, ο Θεός του τα παρέχει, διότι καθώς έχει ειπωθεί: "Ο αιτών λαμβάνει και ο ζητών ευρίσκει και τω κρούοντι ανοιγήσεται". (Μτθ. 7, 8). (Όποιος ζητάει παίρνει και όποιος  ψάχνει βρίσκει και όποιος χτυπά την πόρτα του Θεού του ανοίγεται).

Αν ο Θεός γενικά δεν αρνείται τίποτα, στον θεοσεβή παραχωρεί τα πάντα".

   

                                                                                           

ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΟΝΟΜΑΣΤΗΡΙΟΙΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης προσκυνά τμήμα της Κάρας του Αγίου Αποστόλου Βαρθολομαίου,
το οποίο φυλάσσεται στον Καθολικό Καθεδρικό Ναό της Φραγκφούρτης (Μάϊος 2014).

ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ - ΑΓΙΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ 

(11.06.2017) 

Κήρυγμα του Αρχιμανδρίτη Γεράσιμου Φραγκουλάκη

Αννόβερο Γερμανίας

«Ο φιλών πατέρα ή μητέρα υπέρ εμέ ουκ έστι μου άξιος· και ο φιλών υιόν η θυγατέρα υπέρ εμέ ουκ έστι μου άξιος· και ος ου λαμβάνει τον σταυρόν αυτού και ακολουθεί οπίσω μου, ουκ έστι μου άξιος». (Όποιος αγαπάει τον πατέρα του ή τη μάνα του παραπάνω από μένα, δεν είναι άξιος για μαθητής μου. Κι όποιος αγαπάει το γιο του ή τη θυγατέρα του παραπάνω από μένα, δεν είναι άξιος για μαθητής μου. Επίσης όποιος δεν παίρνει το σταυρό του και δε με ακολουθεί, δεν είναι άξιος για μαθητής μου). 

Κάποια λόγια του Κυρίου μας ακούστηκαν παράξενα στην εποχή του και όχι μόνο. Και σήμερα κάποια από τα λόγια του παρερμηνεύονται και διαστρεβλώνονται προκειμένου να αποπροσανατολίσουν και να ακυρώσουν την κατεύθυνση των ανθρώπων και την πορεία τους προς την σωτηρία που χαρίζει ο Χριστός. Με αυτό τον τρόπο καταφέρνουν να απευθύνουν βαρύ κατηγορώ προς τον Ιησού Χριστό, όλοι εκείνοι οι οποίοι δεν έχουν εμπειρία Θεού και δεν έχουν βιώσει τις συνέπειες της εν Χριστώ ζωής. 

Έτσι παράξενα ακούγονται και τα λόγια του Ιησού που αναφέραμε προηγουμένως. Προσεγγίζοντας τα απλά δημιουργείται απορία. «Όποιος αγαπά περισσότερο τον πατέρα ή την μητέρα του από εμένα», λέει ο Κύριος. 

«Να», λένε οι εχθροί του. «Βλέπετε, εδώ ο ίδιος ο Χριστός με τα λόγια του καλλιεργεί το μίσος απέναντι στους γονείς, απέναντι στους συγγενείς». 

Και πράγματι μπορεί να ξεγελαστεί κανείς και να τα ερμηνεύσει έτσι αυτά τα λόγια του. Όμως είναι δυνατόν να συμβαίνει τέτοιο πράγμα; Στην Παλαιά Διαθήκη, στις δέκα εντολές αναφέρεται: «Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου, ίνα ευ σοι γένηται και ίνα μακροχρόνιος γένη επί της γης». Αυτή είναι η πέμπτη εντολή και αξίζει να σημειωθεί ότι, είναι η μοναδική εντολή που έχει και υπόσχεση. Στις υπόλοιπες εννέα εντολές υπάρχει υπόδειξη και απαγόρευση, ενώ σε αυτήν ο Θεός υπόσχεται ότι, όποιος τιμά, όποιος αγαπά δηλαδή και φροντίζει τον πατέρα του και την μητέρα του θα είναι μακροχρόνιος, θα ζήσει δηλαδή πολλά χρόνια επί της γης. Επομένως ο Χριστός που δεν ήρθε για να καταργήσει τον Μωσαϊκό Νόμο όπως μας διαβεβαιώνει ο ίδιος, αλλά ήρθε να τον συμπληρώσει, πώς είναι δυνατόν σε αυτή την περίπτωση να καταργεί την αγάπη. Όμως πρόκειται για κατάργηση της αγάπης προς τους συγγενείς; Για να ξαναπροσέξουμε το χωρίο. Τι λέει: «Ο φιλών πατέρα ή μητέρα υπέρ εμέ». Λέει «ο φιλών», δηλαδή «αυτός που αγαπάει πατέρα ή μητέρα περισσότερο από εμένα». Επομένως εδώ δεν έχουμε σύγκριση μίσους, αλλά σύγκριση αγάπης. Δεν μας λέει ο Χριστός να μην αγαπούμε τον πατέρα μας ή την μητέρα μας, όπως ισχυρίζονται κάποιοι, αλλά κάνει σύγκριση της αγάπης των γονέων με την αγάπη προς το πρόσωπό του, ως Κυρίου και Θεού μας. Τονίζει με αυτόν τον τρόπο δηλαδή ότι, αν οι αρετές του ανθρώπου σε σχέση με τον συνάνθρωπο πρέπει να είναι τέλειες, σε σχέση με τον Θεό πρέπει να είναι υπερτέλειες. 

Με αυτόν τον τρόπο βίωσε την αγάπη προς τον Ιησού ο σήμερον εορταζόμενος Απόστολος Βαρθολομαίος. 

Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης περιγράφει στο Ευαγγέλιο του την συνάντηση του Βαρθολομαίου με το Χριστό. Το όνομα του Βαρθολομαίου ήταν Ναθαναήλ. Το Βαρθολομαίος ήταν κατά κάποιο τρόπο επώνυμο. Πατέρας του ήταν ο Θολομαίος. Στα εβραϊκά το Βαρ σημαίνει γιος. Επομένως το Βαρθολομαίος μεταφράζεται ως γιος του Θολομαίου. 

Αναφέρει λοιπόν ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ότι κοντά στον Ιησού οδήγησε τον Βαρθολομαίο ο Φίλιππος. Η συνάντηση αυτή με τον Ιησού και ο μεταξύ τους διάλογος υπήρξαν αρκετά, για να καταλάβει ο Βαρθολομαίος για ποιον επρόκειτο και να γίνει πιστός ακόλουθός του. 

Η παράδοση της Εκκλησίας μας μαρτυρεί ότι ο Άγιος Βαρθολομαίος κήρυξε στην Αρμενία και στο σημερινό Αζερμπαιτζάν, το οποίο αξίζει να αναφερθεί ότι τότε λεγόταν Αλβανία. Εκεί συνελήφθη από τους ειδωλολάτρες και θανατώθηκε με σταυρικό θάνατο στην πόλη Ουρβανούπολη, μετά από διαταγή του βασιλιά Αστυάγη. Το άγιο λείψανό του οι Χριστιανοί το τοποθέτησαν σε μια πέτρινη θήκη. Επειδή κόσμος πολύς μαζευόταν για να τιμήσει το λείψανο του Αγίου και ήταν πολλά τα θαύματα που γινόντουσαν, οι ειδωλολάτρες πέταξαν την θήκη στη θάλασσα, η οποία κατά θαυματουργικό τρόπο βγήκε στο νησί Λιπαρά, κοντά στη Σικελία. Στο σημείο αυτό κτίστηκε μεγαλόπρεπος ναός, ενώ τμήματα του ιερού λειψάνου του μεταφέρθηκα σε διάφορα σημεία. Στον Ρωμαιοκαθολικό ναό του Αγίου Βαρθολομαίου στην Φρανκφούρτη φυλάσσεται η κάρα του Αγίου Βαρθολομαίου. 

Η Εκκλησία μας εορτάζει την μνήμη του Αγίου Βαρθολομαίου στις 11 Ιουνίου, η οποία φέτος συμπίπτει με την σημερινή Κυριακή των Αγίων Πάντων. Την ημέρα αυτή εορτάζει τα ονομαστήρια του ο Παναγιότατος Οικουμενικός Πατριάρχης μας κύριος κύριος Βαρθολομαίος, ο πνευματικός ηγέτης της Ορθοδοξίας, ο δικός μας πνευματικός πατέρας μια και έχουμε την τιμή να αποτελούμε το πλήρωμα της Ιεράς Μητροπόλεως Γερμανίας η οποία ανήκει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. 

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο Πατριάρχης του Γένους μας αποτελεί μεγάλη ευλογία για την Εκκλησία μας. Είναι ο Πατριάρχης εκείνος που με τις ενέργειές του, με την ισχυρή προσωπικότητά του έκανε γνωστή και ισχυρή την Ορθοδοξία απ’ άκρου ως άκρου της οικουμένης. Μίλησε πολλές φορές για τα προβλήματα της ομογένειας των Ρωμιών της Πόλης και του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Την επίλυση των προβλημάτων αυτών επιδιώκει με παρεμβάσεις και δηλώσεις του προς την τουρκική ηγεσία και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς. Από την πρώτη στιγμή της Πατριαρχείας του έθεσε ως στόχο την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, που έκλεισε η Τουρκία το 1971. 

Από την εκλογή του, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος θέλησε να συσφίξει τις σχέσεις των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Για το λόγο αυτό κάλεσε όλους τους Προκαθημένους στο Φανάρι, από όπου έστειλαν μήνυμα ενότητας στον κόσμο. Ως Οικουμενικός Πατριάρχης συνεχίζει την παράδοση των προκατόχων του, επιδιώκοντας τη συνέχιση του διαλόγου με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και τα άλλα δόγματα, παρακάμπτοντας τα εμπόδια που κατά καιρούς προκύπτουν. 

Επίσης, έχει ξεκινήσει Διαθρησκειακό Διάλογο (με κύρια θέματα την ειρήνη και το περιβάλλον) με τις άλλες μονοθεϊστικές θρησκείες, το Ισλάμ και τον Ιουδαϊσμό. 

Έχοντας επίγνωση του ότι η καταστροφή του περιβάλλοντος αποτελεί το κατεξοχήν σύγχρονο πρόβλημα, που απειλεί τη Δημιουργία του Θεού, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος ανέδειξε την προστασία του περιβάλλοντος αρκετά υψηλά στην «ατζέντα» της Πατριαρχείας του. Σε σημείο μάλιστα ώστε να έχει χαρακτηριστεί ως ο «πράσινος Πατριάρχης». Έτσι, καθιέρωσε την πρώτη Σεπτεμβρίου (αρχή του εκκλησιαστικού έτους) ως Ημέρα Προστασίας του Περιβάλλοντος. Επίσης, διοργανώνει τακτικά συμπόσια με αυτό το θέμα σε όλο τον κόσμο. 

Ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματά του είναι η πραγματοποίηση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που συνήλθε τον Ιούνιο του 2016 στο Κολυμπάρι της Κρήτης. 

Αγαπητοί μου αδελφοί, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αποτελεί εμβληματική μορφή γνωστή στα πέρατα της οικουμένης. Είναι γνωστός και αποδεκτός από ηγέτες χωρών και οργανισμών πολιτικών, επιστημονικών και θρησκευτικών. 

Οι παρεμβάσεις του αρκετές φορές έχουν θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του. 

Για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε την προσφορά του Παναγιοτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου μας πρέπει να την παρακολουθήσουμε από κοντά. Μα προ πάντων πρέπει να βιώσουμε τη ζωή της Εκκλησίας μας, μια ζωή στην οποία καθοριστικής σημασίας είναι η παρουσία και η συμβολή του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου. 

Σήμερα με την ευκαιρία των σεπτών ονομαστηρίων του στρέφουμε προσευχητικώς το νου και την καρδιά μας προς το ταπεινό μα πάντα φωτεινό Φανάρι ευχόμαστε να είναι πολλά τα έτη του Παναγιοτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου μας κυρίου κυρίου Βαρθολομαίου και εκζητούμε τις πατριαρχικές ευχές και ευλογίες του. Αμήν!

Πηγή: ΦΩΣ ΦΑΝΑΡΙΟΥ