Γερασίμου Φραγουλάκη
Αρχιμανδρίτη
Στην θεραπεία των δέκα λεπρών
αναφέρεται η σημερινή ευαγγελική περικοπή. Για να κατανοήσουμε το μέγεθος του
προβλήματος που υπήρχε την εποχή εκείνη λόγω της ασθένειας της λέπρας, αρκεί να
δούμε με ποιον τρόπο αντιμετωπιζόταν. Σ' αυτό θα μας βοηθήσουν τα ιστορικά
στοιχεία που αναφέρονται στην διαδικασία αντιμετώπισης της λέπρας, έτσι όπως
αυτά ορίζονταν από τον ιουδαϊκό νόμο.
Όταν
εμφανιζόταν κάποιο σημάδι στο σώμα του ανθρώπου και δημιουργούσε υποψίες για
την ύπαρξη λέπρας, αμέσως ο άνθρωπος αυτός παρουσιαζόταν ενώπιον του ιερέα της
εποχής εκείνης, ο οποίος ιερέας εκτελούσε κατά κάποιο τρόπο και καθήκοντα
γιατρού. Ο ιερέας παρακολουθούσε το σύμπτωμα επί δεκατέσσερις μέρες και με
διάφορες δοκιμές που έκανε, αποφάσιζε αν επρόκειτο για λέπρα ή όχι. Αν κατέληγε
στην απόφαση ότι επρόκειτο για λέπρα, ο ασθενής έπρεπε να φύγει μακριά από
κατοικημένη περιοχή, για να μη μολυνθούν και άλλοι. Αν τώρα, κατά το διάστημα
της απομάκρυνσής του ο ασθενής θεραπευόταν, έπρεπε να εμφανισθεί και πάλι στον
ιερέα, ο οποίος αν διαπίστωνε ότι όντως είχε θεραπευθεί, πρόσφερε με τον θεραπευθέντα
τις υπέρ του καθαρισμού θυσίες και του έδινε την άδεια για να επιστρέψει στο
σπίτι του. [1]
Αντιλαμβανόμαστε
λοιπόν αδελφοί μου, τον πόνο που βίωναν αυτοί οι άνθρωποι, πόνο διπλό που
δημιουργούσε από τη μια η αρρώστια και από την άλλη ο χωρισμός από συγγενείς,
φίλους και γνωστούς, από την ανθρώπινη κοινωνία.
Γι'
αυτό και οι δέκα λεπροί όταν βλέπουν από μακριά τον Χριστό, έχοντας προφανώς
ακούσει για τα θαύματά του, φωνάζουν δυνατά για να τους ακούσει:
"επιστάτα" δηλαδή κύριε, κηδεμόνα, "ελέησέ μας". Και ποια
ήταν η αντίδραση του Χριστού; Θα μπορούσε απλά να τους πει είσαστε πλέον
υγιείς. Όμως όχι, δεν κάνει αυτό. Σεβόμενος το νόμο και τηρώντας την διαδικασία
τους λέει να πάνε και να τους δουν οι ιερείς. Όπως διηγείται το ιερό Ευαγγέλιο,
"και εγένετο εν τω υπάγειν αυτούς εκαθαρίσθησαν",[2]
(Και καθώς πήγαιναν λέει, καθαρίστηκαν από τη λέπρα).
Μετά
από αυτό τι θα ήταν λογικό να γίνει; Ο καθένας μας αν δεν γνώριζε την συνέχεια
από την ευαγγελική διήγηση, θα έλεγε ότι οι γιατρεμένοι πλέον δέκα λεπροί, επέστρεψαν
να βρουν τον Κύριο, να τον ευχαριστήσουν και με διάφορους τρόπους να εκφράσουν
την ευγνωμοσύνη τους. Όμως όχι, δεν έγινε αυτό. Από τους δέκα μόνον ένας γύρισε
για να ευχαριστήσει τον ευεργέτη Κύριο. Και αυτός ο ένας ήταν Σαμαρείτης. Και
οι Σαμαρείτες δεν είχαν καλή σχέση με τους Ιουδαίους. Παρόλο λοιπόν που ο
Κύριος εθεωρείτο λόγω της ανθρώπινης καταγωγής του Ιουδαίος, οι ομοεθνείς εννέα
λεπροί τον αγνοούν και ο αλλοεθνής ένας, αισθάνεται την ανάγκη να τον βρει και
να τον ευχαριστήσει. Θα μπορούσε βέβαια κανείς σ' αυτό το σημείο να πει:
"Σάμπως ομοεθνείς του δεν ήταν κι εκείνοι που τον οδήγησαν στο
Σταυρό;"
Δέκα
παρακαλούν, ένας ευχαριστεί. Οι δέκα λεπροί κερδίζουν το παρόν, οι εννέα όμως από
αυτούς χάνουν το μέλλον.
Πόση
ομοιότητα υπάρχει αδελφοί μου, με την δική μας καθημερινότητα. Πόσοι από εμάς
κερδίζουν το παρόν, χάνουν όμως το μέλλον, γιατί νομίζουν ότι οι επιτυχίες του
παρόντος αποτελούν δικά τους επιτεύγματα. Ξεχνούμε τις ευεργεσίες του Θεού
γρήγορα και νομίζουμε ότι τα πάντα γίνονται με την δύναμή μας. Και πάλι καλά
που πότε-πότε θυμούμαστε το Θεό, δεν φτάνει όμως μόνο αυτό. Εσύ αδελφέ μου κι
εσύ αδελφή μου, που βρίσκεσαι αυτή την ώρα μέσα στο ναό και παρακολουθείς την
Θεία Λειτουργία λίγο-πολύ θα θυμηθείς το Θεό. Δεν φτάνει όμως επαναλαμβάνουμε
μόνο αυτό. Θα μπορούσες ταυτοχρόνως να κοινωνήσεις το σωτήριο σώμα και αίμα του
Χριστού. Δεν το κάνεις όμως, γιατί δεν τον θυμάσαι πάντα κι έτσι δεν
προετοιμάζεσαι αναλόγως. Όχι μόνο εσύ, το ίδιο κάνουν πολλοί από εμάς.
Επικαλούμαστε ως δικαιολογία τα προβλήματα της ζωής, τους πειρασμούς που
υπάρχουν.[3]
Και
όμως, δεν υπήρξε σχεδόν κανένας, ακόμα και από τους Αγίους της Εκκλησίας μας,
που να δέχθηκε τόσες και τέτοιες άγριες επιθέσεις από τον πειρασμό, όπως ο σήμερα
εορταζόμενος Μέγας Αντώνιος. Μπορούσε να έχει ό, τι ποθούσε, γιατί ήταν
πάμπλουτος. Προτίμησε όμως την ησυχία της ερήμου. Γεννήθηκε το 251 μ.Χ. σε ένα
μικρό χωριό, Κόμα ονομαζόταν και βρισκόταν ανατολικά της όχθης του ποταμού
Νείλου. Οι γονείς του παρόλο που μπορούσαν να τον σπουδάσουν και να τον κάνουν
μεγάλο επιστήμονα, φοβούμενοι τη συναναστροφή του παιδιού τους με τα παιδιά των
ειδωλολατρών, επειδή δεν ήθελαν να χάσει την πίστη του, δεν τον έστειλαν στο
σχολείο, φρόντισαν όμως για την χριστιανική του ανατροφή. Προτιμούσανε το παιδί
τους να είναι στον Παράδεισο αγράμματο, παρά στην Κόλαση μορφωμένο.
Στα
δεκαοχτώ του χρόνια έμεινε ορφανός και από τους δύο γονείς, με μια μικρή
αδελφή. Ακολουθώντας τον λόγο του Ευαγγελίου, διαθέτει όλα τα υπάρχοντά του
υπέρ των φτωχών, εξασφαλίζει την ασφαλή διαβίωση της αδελφής του και αναχωρεί
για ένα ερημητήριο, μιας και δεν υπήρχαν οργανωμένα μοναστήρια την εποχή
εκείνη.
Ο
Αντώνιος ξεκίνησε την ζωή του στην έρημο με πολλή πίστη, αλλά και αυστηρότητα.
Μία φορά την ημέρα τρώει ένα κομμάτι ξερό ψωμί και πίνει λίγο νερό.
Παρότι
μόνος του στην έρημο, εν τούτοις υπάρχει κάποιος ο οποίος ενοχλείται,
πειράζεται και στεναχωριέται. Είναι ο χαιρέκακος διάβολος ο οποίος αμέσως
στήνει τις παγίδες του και τις μηχανές του προκειμένου να ανακόψει την πορεία
του νεαρού Αντωνίου προς την πνευματικότητα. Σκέψεις για την πλούσια ζωή, την
καλοπέραση και τις κοσμικές απολαύσεις προσπαθεί να φυτέψει στο μυαλό του.
Πολλές οι δοκιμασίες, λυσσαλέος ο πόλεμος που του κάνει ο διάβολος, όμως ο
Άγιος αντιστέκεται με θερμή προσευχή και αυστηρή νηστεία και αποσύρεται πιο
βαθιά στην έρημο. Το όνομα του γίνεται γνωστό και πολλοί μοναχοί πηγαίνουν να
τον συναντήσουν και να ωφεληθούν από τον λόγο του.
Όταν
μαθαίνει ότι οι Χριστιανοί διώκονται στην Αλεξάνδρεια, από τον αυτοκράτορα
Μαξιμίνο το 311 μ. Χ. κατεβαίνει μαζί με άλλους μοναχούς, για να ενισχύσει τους
μάρτυρες στην πίστη τους, έτοιμος να μαρτυρήσει και ο ίδιος.
Όταν
οι διωγμοί κοπάζουν, ο Αντώνιος συνεχίζει να διδάσκει και να θαυματουργεί. Ο
κόσμος που του ζητά θαύματα, κυρίως θεραπείες, γίνεται ολοένα και περισσότερος.
Αναρίθμητα
είναι τα θαύματα που έκανε ο Άγιος Αντώνιος. Αν θελήσει κάποιος να μάθει γι'
αυτά αρκεί να διαβάσει το βίο του. Όλοι οι βιογράφοι του παραθέτουν πληθώρα
θαυμάτων.
Θα
παραθέσουμε ένα, το οποίο έχει ομοιότητες με το θαύμα της σημερινής ευαγγελικής
περικοπής, την θεραπεία των δέκα λεπρών. Μια μέρα επισκέφτηκε τον Άγιο
ένας άρχοντας με το όνομα Φρόντων. Έπασχε από μια φοβερή αρρώστια, από την
οποία κινδύνευε να τυφλωθεί. Με δάκρυα παρακαλούσε τον Άγιο να τον γιατρέψει. Ο
Μέγας Αντώνιος, αφού προσευχήθηκε του είπε: "Φύγε και στον δρόμο θα
θεραπευτείς". Εκείνος όμως δεν έφευγε. Περίμενε πρώτα να θεραπευτεί. Τότε
ο Άγιος του επανέλαβε: "Όσο καιρό κάθεσαι εδώ, δεν πρόκειται να γίνει τίποτε.
Πήγαινε λοιπόν και μέχρι να φτάσεις στην Αίγυπτο θα γίνεις καλά." Τότε
πίστεψε ο άρρωστος στην υπόσχεση του Όσιου κι’ έφυγε. Και πραγματικά στον δρόμο
της επιστροφής έγινε καλά.
Όπως οι δέκα λεπροί ενώ
πήγαιναν να δείξουν τα σώματά τους στους ιερείς, όπως τους είχε προστάξει ο
Κύριος και στο δρόμο θεραπεύτηκαν, έτσι και ο Αντώνιος δεν κάνει καλά επί τόπου
τον άρχοντα. Θεραπεύεται ενώ επιστρέφει. Γιατί άραγε επεδίωξε ο Άγιος να γίνει
έτσι; Διότι γνώριζε ότι η δύναμη του θαύματος προερχόταν από τον Θεό και όχι
από εκείνον. Γι' αυτό και έπραξε έτσι, για να δοξασθεί ο Θεός.
Το 338 μ. Χ. σε βαθειά
γεράματα πρωταγωνιστεί στον αγώνα εναντίον Αρειανισμού στην Αλεξάνδρεια. Πολεμά
σθεναρά την αίρεση, την οποία αποκαλεί πρόδρομο του Αντιχρίστου.
Όλη του
τη ζωή ο Μέγας Αντώνιος την έζησε με μεγάλη άσκηση και πολλή προσευχή. Δίδαξε
και ωφέλησε πολλούς με τα λόγια του, το παράδειγμά του και τα θαύματά του. Γι'
αυτό και κυνηγήθηκε τόσο πολύ από τον διάβολο.
Ήταν
ήδη 105 ετών όταν ο Κύριος στις 17 Ιανουαρίου του 356 μ. Χ. τον κάλεσε κοντά
του. Ζήτησε από τους μαθητές του να τον θάψουν σε άγνωστο μέρος και μέχρι
σήμερα κανένας δεν γνωρίζει που βρίσκεται ο τάφος του.[4],
[5]
Αγαπητοί
μου αδελφοί, στον καθένα μας ο Θεός έχει
δώσει κάποιο χάρισμα. Σε όλους εμάς δεν έδωσε το χάρισμα της ερήμου. Κληθήκαμε
να ζούμε μέσα στον κόσμο, όπως είπε ο Χριστός. Ωστόσο όλοι, δόξα τω Θεώ, έχουμε
το χάρισμα της πίστεως στον Χριστό. Αυτό το μεγάλο χάρισμα, την πολύτιμη δωρεά
του Θεού καλούμαστε να φυλάξουμε και να αξιοποιήσουμε μέσα στον κόσμο που ζούμε.[6]
Σ' αυτή μας την προσπάθεια ας έχουμε ως πρότυπο, ως παράδειγμά μας τον Μέγα
Αντώνιο. Ο Άγιος Αντώνιος ό, τι έκανε,
γνώριζε ότι γινόταν με την χάρη του Θεού. Υπάρχουν άνθρωποι σήμερα, που
νομίζουν ότι όλες τους οι επιτυχίες είναι αποτέλεσμα των δικών τους δυνάμεων.
Μακάρι να μας φωτίσει ο Θεός για να μπορέσουμε να μιμηθούμε τον Μέγα Αντώνιο,
όχι στη ζωή του, είναι πολύ δύσκολο για όλους μας, αλλά λίγο στον τρόπο της
σκέψης του. Αμήν!
[1] Νικηφόρου
Θεοτόκη, Κυριακοδρόμιον, εκδόσεις
Ματθαίου Λαγγή, Αθήναι 1985, σ. 289
[3] Αρχιεπισκόπου
Κρήτης Τιμοθέου, Ο Χριστός και η Κοινωνία,
Β΄έκδοσις, Ηράκλειον Κρήτης 1981, σ. 60
[4] Μητροπολίτου
Πατρών Νικοδήμου Βαληνδρά, Εόρτια Μηνύματα, εκδόσεις Αποστολικής Διακονίας,
Αθήναι, σ. 24-27
[5] Ο
Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, εκδόσεις Ματθαίου Λαγγή, Αθήναι
1986, τ. Α΄, Ιανουάριος, σ. 354-378
[6] Μητροπολίτου
Αχελώου Ευθυμίου (Κ. Στύλου), Λόγος Ζωής,
εκδόσεις Άθως, Αθήνα 2001, 6. 213
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου