ΟΙ ΚΥΡΙΑΚΕΣ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

ΠΡΩΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ ή ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

Η πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής λέγεται και Κυριακή της Ορθοδοξίας, επειδή αυτή την ημέρα εορτάζουμε την αναστήλωση των Αγίων Εικόνων και το θρίαμβο της Ορθόδοξης Πίστης μας κατά της αιρέσεως των Εικονομάχων, αυτών δηλ. που δεν δέχονται να τιμούν τις Άγιες Εικόνες και ονόμαζαν την τιμή αυτή ειδωλολατρία.

Περισσότερα από 100 χρόνια κράτησε ο «πόλεμος» αυτός, τον οποίο σταμάτησε η αυτοκράτειρα Θεοδώρα και ο γιος της Μιχαήλ, αναστηλώνοντας τις εικόνες εντός των Ναών.

 

ΔΕΥΤΕΡΑ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Την ημέρα αυτή εορτάζεται η μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, ο οποίος υπήρξε κορυφαίος διδάσκαλος των Ορθοδόξων Δογμάτων, πολέμιος των κακοδοξιών και κήρυκας της Θείας Χάριτος.                                 

Από μικρός ο ΄Αγιος Γρηγόριος ανατράφηκε στα ανάκτορα της Κωνσταντινουπόλεως,  μορφώθηκε αναλόγως και στη συνέχεια ασκήτευσε στο Άγιο ΄Ορος. Το 1346 έγινε Αρχιεπίσκοπος Θεσ\νίκης, για 13 χρόνια και σε ηλικία 63 ετών, το 1359 κοιμήθηκε, αφού έγραψε πάρα πολλά συγγράμματα. Το Ιερό του Λείψανο σώζεται στον ομώνυμο Μητροπολιτικό Ναό της Θες\νίκης.

Τον προβάλλει  λοιπόν η Εκκλησία κατά τη δεύτερη Κυριακή των Νηστειών, ως συνέχεια και προέκταση της προηγούμενης Κυριακής «της Ορθοδοξίας», διότι η νίκη του Αγίου Γρηγορίου κατά των αιρετικών, θεωρήθηκε ως νίκη ανάλογη με τη νίκη κατά των εικονομάχων.

ΤΡΙΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ)  

 Την Κυριακή αυτή που βρίσκεται στο μέσον της Σαρακοστής, η Εκλησία μάς προβάλλει την προσκύνηση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού. Επειδή η σωματική αδυναμία από τον αγώνα της νηστείας μας περικυκλώνει και δυσκολία αυξάνει, η Αγία μας Εκκλησία προβάλλει σήμερα στο μέσο της νηστείας σαν βοήθειά μας τον Πανάγιο Σταυρό, τη χαρά του κόσμου, των πιστών τη δύναμη, των αμαρτωλών την ελπίδα.

Προσκυνώντας λόιπόν τον Τίμιο Σταυρό λαμβάνουμε χάρη και δύναμη για να τελειώσουμε τον αγώνα της νηστείας ψάλλοντας: «Τον Σταυρόν Σου προσκνούμεν Δέσποτα και την Αγίαν Σου Ανάσταση δοξάζομεν» 

ΤΕΤΑΡΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ                                                         

Την Κυριακή αυτή εορτάζεται η μνήμη του Αγίου Ιωάννου, συγγραφέα της «Κλίμακος», που υπήρξε κήρυκας της μετάνοιας και της νηστείας. Γεννήθηκε στην Παλαιστίνη γύρω στο 523 και από μικρός άρχισε τους ασκητικούς αγώνες. Έγινε Ηγούμενος της Ιεράς Μονής του Σινά και συνέγραψε τριάντα λόγους, των οποίων ο καθένας αναφέρεται σε μία αρετή, από τις ευκολότερες προς τις δυσκολότερες, αναβιβάζοντας τον άνθρωπο με σκαλοπάτια πνευματικά σε ουράνιο ύψος. Γι’ αυτό το λόγο και το σύγγραμα ονομάστηκε Κλίμαξ των αρετών. Απεβίωσε το 603.

Η μνήμη του εορτάζεται κανονικά την 30η Μαρτίου, αλλά επαναλαμβάνεται η εορτή αυτή την ημέρα, διότι η Εκκλησία μ’ αυτό τον τρόπο μάς προβάλλει προς μίμηση ένα άνθρωπο σαν κι εμάς, που με την άσκηση έφτασε σε εκατονταπλασίονα καρποφορία και αγιότητα.

ΠΕΜΠΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Την Κυριακή αυτή τιμάται η Οσία Μαρία η Αιγυπτία. Από 12 χρονών η Μαρία άρχισε να ζει άσωτα. Όταν στα 29 της χρόνια πήγε στους Αγίους Τόπους για προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού, δεν κατάφερε να μπει στοΝαό, όπως όλοι οι άλλοι, επειδή αισθανόταν μία αόρατη δύναμη να την εμποδίζει. Τότε συναισθάνθηκε την αμαρτωλότητά της και υποσχέθηκε ν’ αλλάξει ζωή. Έτσι με τη βοήθεια της Παναγίας προσκύνησε τον Τίμιο Σταυρό και ανεχώρησε για την έρημο, πέραν του Ιορδάνου, όπου έζησε άλλα 47 χρόνια. Τα πρώτα 17 με πολλούς πειρασμούς και δυσκολίες, ενώ τα υπόλοιπα 30 σαν επίγειος άγγελος. Από τα λίγα που μάθαμε από τον Άγιο Ζωσιμά που την ανακάλυψε το 46^ο έτος διαμονής της στην έρημο και την επόμενη χρονιά την κοινώνησε, γνωρίζουμε ότι σ’ όλα αυτά τα χρόνια δεν συνάντησε άνθρωπο και ζούσε με τα θηρία. Αν και αγράμματη τελείως, εγνώριζε απ’ έξω την Αγία Γραφή, ικανώθηκε να γράφει, να περπατά επάνω στα ύδατα και προικίσθηκε με το διορατικό χάρισμα. Ένα χρόνο μετά τη Θεία Μετάληψή της, ο Άγιος Ζωσιμάς την βρήκε κοντά στη σπηλιά της νεκρή και δίπλα της γραμμένα: «Αββά Ζωσιμά, θάψον ώδε το σώμα της αθλίας Μαρίας. Απέθανον την αυτήν ημέραν, καθ’ ην εκοινώνησα των Αχράντων Μυστηρίων. Εύχου υπέρ εμού».

Η Οσία Μαρία, μαζί με την Οσία Πελαγία, τον Όσιο Μωυσή τον Αιθίοπα, τον Ιερό Αυγουστίνο και άλλους, είναι ζωντανά παραδείγματα της δύναμης της μετάνοιας. Ας μηναπελπιζόμαστε λοιπόν. Μπορούμε να γίνουμε, μετη δύναμη της χάρης του Θεού κατάλευκοι ως Άγγελοι, αρκεί να μετανοήσουμε, όπως η Οσία Μαρία.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ

Μετά την ανάσταση του Λαζάρου, ο Χριστός απομακρύνθηκε πάλι στον Ιορδάνη ποταμό, για να μην τον συλλάβουν οι Αρχιερείς που σχεδίαζαν το θάνατό Του. 

Έξι ημέρες πριν από το Εβραϊκό Πάσχα, επέστρεψε στη Βηθανία, όπου στο γεύμα που προσέφερε η οικογένεια του Λαζάρου, η αδελφή του Μαρία άλειψε τα πόδια του Ιησού με μύρο και την επομένη (Κυριακή των Βαΐων) εισήλθε στα Ιεροσόλυμα καθήμενος «επί πώλου όνου».

Τότε ο λαός έστρωνε στη γη βάϊα (όπως έκαναν στους θριαμβευτές), επειδή Τον θεωρούσαν επίγειο βασιλέα, που θα τους ελευθέρωνε από τον Ρωμαϊκό ζυγό και Τον υποδέχτηκαν με το: «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ο Βασιλεύς του Ισραήλ».

Από την υποδοχή αυτή σείστηκε και χάρηκε η Σιών, ενώ σήμερα χαίρεται και εορτάζει η νέα Σιών, ο νέος Ισραήλ δηλαδή όλοι εμείς, γιατί έρχεται ο Κύριος νικητής του θανάτου προδηλώνοντας τη δική Του και τη δική μας ανάσταση.

Στους Ιερούς Ναούς μοιράζονται στο λαό βάϊα, δάφνες ή κλαδιά ελαιών.

Τα βάϊα εσήμαιναν τη νίκη του Χριστού κατά του διαβόλου και του θανάτου.

Από το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων αρχίζουν οι ακολουθίες της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδας με αναφορά στα φριχτά Πάθη του Κυρίου, με αποκορύφωμα την Αγία και Λαμπροφόρο Ανάσταση.

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί γίνεται ο Εσπερινός του απογεύματος, δηλ. του Πάσχα, μαζί με τη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. Έχει αναστάσιμο χαρακτήρα και ο λαός την ονομάζει «πρώτη Ανάσταση».

Εδώ τελειώνει η περίοδος του Τριωδίου. Από της Αγίας Κυριακής του Πάσχα αρχίζει η περίοδος του εκκλησιαστικού έτους, η περίοδος του ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΑΡΙΟΥ.