ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ

Του Αρχιμ. Παϊσίου Λαρεντζάκη

Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αριεπισκοπής Κρήτης

Η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος, την ημέρα αυτή της Πεντηκοστής, είναι από τα μεγαλύτερα γεγονότα της ιστορίας της Εκκλησίας μας. Με το ύψιστο αυτό γεγονός στους λυπημένους Μαθητές χαρίζει την αναγέννηση, τη δύναμη και την χάρη να βαδίσουν τον δρόμο της αρετής και αγιότητος «ἐν δυνάμει Θεοῦ».

Μετά την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος εξαγγέλλουν τα μυστήρια της Βασιλείας του Κυρίου. Παρουσιάζουν μια αγιότητα θαυμαστή και μια πρωτοφανή αυτοθυσία.

Αλλά και από τους πρώτους χριστιανούς που πίστευσαν κατά την Πεντηκοστή στο κήρυγμα του Αποστόλου Πέτρου και από όσους αργότερα «προσετίθεντο» στην Εκκλησία, ήταν πολύ αδιάφοροι πριν, ίσως και εχθροί του Κυρίου.

Το Άγιο Πνεύμα έρχεται στο χάος και στην άβυσσο της ανθρώπινης ψυχής και δημιουργεί το κάλλος και την αρμονία της καλοσύνης και της αρετής.

Πάνω από είκοσι αιώνες έχουν περάσει από την κάθοδο του Παναγίου Πνεύματος και όμως πολλοί είναι εκείνοι που δεν δοκιμάζουν την πνευματική αυτή αλλαγή αλλά μένουν στα σκοτεινά μονοπάτια του κακού και της αμαρτίας. Και η βασική αιτία είναι ότι αγνοούν την έλευση και την αναγεννητική δύναμη του Αγίου Πνεύματος.

Όταν όμως ο άνθρωπος παραμείνει έρημος από το Άγιο Πνεύμα, δεν μπορεί να καρποφορήσει την αρετή, όπως ακριβώς δεν παρουσιάζεται καμία βλάστηση εκεί που δεν υπάρχει νερό και δεν πέφτει η ευεργετική βροχή. Όταν το Άγιο Πνεύμα δεν φλογίζει τον εσωτερικό μας κόσμο, όταν απουσιάζει αυτή η κινητήρια δύναμη, τότε οι ψυχικές δυνάμεις παραλύουν και ατονούν προς κάθε καλό και ωραίο. Άνθρωπος χωρίς Άγιο Πνεύμα μοιάζει με κόσμο χωρίς ήλιο, με σώμα χωρίς ψυχή. Όπου δεν υπάρχει Άγιο Πνεύμα, εκεί υπάρχει το πνεύμα του κόσμου, της αμαρτίας, του διαβόλου.

Μπορεί οι άνθρωποι αυτοί να γνωρίζουν πολλά, να έχουν υψηλές θέσεις και αξιώματα, τιμές και πλούτη, δεν έχουν όμως αισθήματα καλοσύνης, αγάπης και αληθινή ευγένεια, όλα αυτά που χαρακτηρίζουν τον αληθινό άνθρωπο, τον άνθρωπο του Θεού. Οι καρδιές τους μοιάζουν με σπήλαια ληστών, με τα πάθη και τα ελαττώματα.

Γι’ αυτό όλη η σοφία του κόσμου, ο πολιτισμός, η πρόοδος με όλα τα αγαθά που φέρνουν στην ανθρωπότητα, δεν μπορεί να αντικαταστήσουν την ανακαινιστική χάρη και το έργο του Αγίου Πνεύματος.

Το Άγιο Πνεύμα είναι δύναμη που έρχεται να τονώσει τη θέληση μας και να την κινήσει στο καλό και στην αρετή. Ενώ συγχρόνως κατακαίει κάθε αγκάθι, που φυτρώνει στην ψυχή και καθαρίζει κάθε μολυσμό, «καί καθάρισον ἡμᾶς ἀπό πάσης κηλίδος», όπως ψάλλει ο ιερός υμνωδός της Εκκλησίας μας.

Όταν το Άγιο Πνεύμα γίνει κυβερνήτης του ανθρώπου, ολόκληρος ο εσωτερικός κόσμος γίνεται πνευματικός. Είναι «ἡ καινή κτίσις» που κατεργάζεται το Άγιο Πνεύμα. Αυτή είναι η Πεντηκοστή κάθε ψυχής, η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος στον εσωτερικό άνθρωπο. Ένας κόσμος ωραίος, φωτεινός, άγιος, δυνατός δημιουργείται στην ψυχή, της οποίας η αντανάκλαση εξωραΐζει και αγιάζει το σώμα και το καθιστά ναό άγιο της θείας Χάριτος. Ο άνθρωπος τότε γίνεται πνευματοφόρος και πνευματοκίνητος, αληθινά θεοφόρος.

Βασική όμως προϋπόθεση για να απεργασθεί το Πανάγιο Πνεύμα την αναγέννηση είναι να του ανοίξουμε τις πόρτες της ψυχής μας και να το κάνουμε μόνιμο ένοικό της.

Όπως ακριβώς δεν χρησιμεύει σε τίποτα ένας διακόπτης που δεν είναι συνδεδεμένος με το την πηγή του ηλεκτρισμού, έτσι είναι και ο άνθρωπος που απλώς γνωρίζει κάποια θεωρητικά πράγματα για το Άγιο Πνεύμα αλλά δεν έχει ενωθεί μαζί του.

Το Άγιο Πνεύμα δίδει την δύναμη της ηθικής και πνευματικής αναγέννησης στον άνθρωπο που το δέχεται με πίστη, που ποθεί την αναγέννησή του, που ζητάει καθημερινά και με κάθε τρόπο την επίσκεψη του Παρακλήτου.

«Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας…ἐλθέ καί σκήνωσον ἐν ἡμῖν καί καθάρισον ἡμᾶς ἀπό πάσης κηλίδος… καί σῶσον τάς ψυχάς ἡμῶν». Αυτή ας είναι η προσευχή μας, που θα την ακολουθεί η προσφορά της καρδιάς μας, την οποία η χάρη Του θα καθαρίσει και θα αναγεννήσει.

Η μεγάλη εορτή της Πεντηκοστής έφερε φωτιά από τον ουρανό που καίει την κακία. Έφερε φως που διαλύει το σκοτάδι της αμαρτίας και πλημμυρίζει τον κόσμο με τη χάρη του Παναγίου και τελεταρχικού Πνεύματος.

«Ἐγώ εἰμί τό φῶς τοῦ κόσμου», είπε ο Κύριος. Ο Χριστός είναι το φως του κόσμου. «Φῶς ἐκ φωτός» του ουρανίου Πατρός. Φως το οποίο μπορούμε να δεχθούμε μόνο δια του Αγίου Πνεύματος. Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας ψάλλει σήμερα πανηγυρικά τον ύμνο δοξολογίας προς την Αγία Τριάδα: «Φῶς ὁ Πατήρ, φῶς ὁ Λόγος, φῶς καί τό Ἃγιον Πνεῦμα… καί δι’ αὐτοῦ πᾶς ὁ κόσμος φωταγωγεῖται, Τριάδα σέβειν ἁγίαν».

Αστράφτει και λάμπει σήμερα η Εκκλησία μας μέσα στο θεϊκό φως. Το φως που διαλύει τα σκοτάδια της αγνοίας και της αμαρτίας και μάς οδηγεί στην αληθινή θεογνωσία.

Ας παρακαλέσουμε ειδικά σήμερα τον αγαθό Παράκλητο να εξαφανίσει κάθε σκοτεινό στοιχείο από το εσωτερικό μας και να καταυγάσει τις καρδιές μας με θείο φως, ώστε «λάμποτες, ἀστράπτοντες, ἠλλοιωμένοι» να προσκυνούμε και να δοξάζουμε τον Τριαδικό Θεό μας για την ανέκφραστη δωρεά Του. Αμήν.