Γερασίμου Φραγκουλάκη
Αρχιμανδρίτη
Στα Ιεροσόλυμα
στην Προβατική πύλη βρέθηκε ο Ιησούς. Ονομαζόταν προβατική η πύλη αυτή γιατί
εκεί πήγαιναν τα πρόβατα τα οποία θυσίαζαν. Βρισκόταν εκεί μία κολυμβήθρα η οποία
ονομαζόταν Βηθεσδά, που σημαίνει οίκος-σπίτι ευεργεσίας. Εκεί έγινε από τον
Ιησού το θαύμα της θεραπείας ενός παραλυτικού που το ακούσαμε να περιγράφεται
στην ευαγγελική περικοπή.
Γιατί διαβάζεται αυτή η περικοπή αυτήν
την πασχαλινή περίοδο;
Το Πάσχα γινόταν το βάπτισμα των
κατηχουμένων. Η κολυμβήθρα της Βηθεσδά που αναφέρεται, όπως ερμηνεύεται από την
Εκκλησία μας, αποτελεί τύπο της πραγματικής κολυμβήθρας, του αγίου Βαπτίσματος.
Νερό είχε η κολυμβήθρα της Βηθεσδά,
νερό έχει και η κολυμβήθρα του βαπτίσματος. Το νερό στη Βηθεσδά κατέβαινε κατά
καιρούς Άγγελος Κυρίου και το τάρασσε και αποκτούσε θεραπευτικές ιδιότητες.
Έτσι γινόταν, για να μην νομίζουν οι Ιουδαίοι ότι το νερό από μόνο του είχε
θεραπευτικές ιδιότητες, αλλά η χάρη τού Θεού ήταν εκείνη που γιάτρευε τους
ασθενείς. Τάρασσε το νερό ο Άγγελος, για να βλέπουν οι άνθρωποι την κίνηση του
νερού και να γνωρίζουν πότε αποκτούσε ιαματικές ιδιότητες. Με την ταραχή του
νερού από τον Άγγελο συντρίβονταν οι αόρατοι δράκοντες, τα δαιμόνια. Έτσι και στην
κολυμβήθρα του βαπτίσματος, το νερό το απλό, με την ευλογία του ιερέα αποκτά
δύναμη θεϊκή, ευλογία ουράνια. Γίνεται "αφθαρσίας πηγή, αγιασμού δώρο,
λύση αμαρτημάτων, αντίδοτο νοσημάτων, πανωλεθρία για τους δαίμονες, απρόσιτο
στις αντίθετες δυνάμεις, γεμάτο με αγγελική υπεροχή"[1].
Όπως στην κολυμβήθρα της Βηθεσδά η θεία δύναμη θεράπευε τις σωματικές
ασθένειες, έτσι και στην κολυμβήθρα του βαπτίσματος η χάρη του Θεού θεραπεύει
τα ψυχικά νοσήματα.
Ακόμη και οι πέντε στοές της
Προβατικής έχουν συμβολικό χαρακτήρα. Κάτω από τις πέντε αυτές στοές βρίσκονταν
οι ασθενείς που περίμεναν να ταραχθεί το νερό από τον Άγγελο, για να πέσουν
μέσα σ' αυτό και ο πρώτος, ένας δηλαδή μόνο γινόταν καλά. Από τις πέντε
ηπείρους του κόσμου προσέρχονται στην κολυμβήθρα του βαπτίσματος άνθρωποι με
τραυματισμένη την ψυχή από το προπατορικό αμάρτημα και θεραπεύονται όλοι.[2]
Αγαπητοί μου αδελφοί, το βάπτισμα έχει
θεία σύσταση και δεν μπορεί κανείς να το αμφισβητήσει αυτό. Το βάπτισμα το
ίδρυσε ο ίδιος ο Κύριος μετά την Ανάστασή του, όταν εμφανίστηκε στους μαθητές του
και τους έδωσε την εντολή να μεταφέρουν σε όλο τον κόσμο το μήνυμα του
Ευαγγελίου και να βαπτίζουν τους ανθρώπους στο όνομα της Αγίας Τριάδος. "Πορευθέντες
ουν, μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και
του Υιού και του Αγίου Πνεύματος"[3].
Η άποψη ότι το βάπτισμα συνεστήθη,
ιδρύθηκε δηλαδή πριν από την Ανάσταση, με την Βάπτιση του Σωτήρα στον Ιορδάνη ή
όταν έστειλε τους Μαθητές του να βαπτίζουνε ή στο διάλογό του με το Νικόδημο
είναι αστήρικτη και αβάσιμη. Άλλωστε και η τριτή κατάδυση στο νερό της κολυμβήθρας
συμβολίζει την τριήμερο Ταφή και την Ανάσταση του Κυρίου μας. Εξαιτίας της
σύστασης του Μυστηρίου του Βαπτίσματος από τον ίδιο τον Κύριο το βάπτισμα
ονομάζεται μυστήριο "Κυριακόν"[4].
Αντιλαμβανόμαστε άραγε αδελφοί μου,
την σπουδαιότητα του μεγάλου αυτού μυστηρίου του Αγίου Βαπτίσματος; Οι
παλαιότεροι στην πλειοψηφία τους μάλλον ναι. Φροντίζουν μάλιστα να τιμούν το
βάπτισμά τους με την συμμετοχή τους στην ζωή της Εκκλησίας και ιδιαιτέρως στο
Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και της ιεράς Εξομολογήσεως. Όμως στην εποχή μας
υπάρχει μια εικόνα που διαφοροποιεί τα πράγματα εξαιτίας της εμπορευματοποίησης
των πάντων. Η ανάδειξη δυστυχώς και του Μυστηρίου του Αγίου Βαπτίσματος ως
κοινωνικού γεγονότος το έμπλεξε στα πλοκάμια του εκμοντερνισμού και του εμπορίου.
Κι έτσι σήμερα η βάπτιση μοιάζει περισσότερο με κοινωνικό γεγονός, παρά με ιερό
Μυστήριο. Να ξεκινήσουμε από τα ονόματα που δίδουν κάποιοι από τους σύγχρονους
γονείς στα παιδιά τους; Ονόματα αλλόκοτα, ξενόφερτα που θυμίζουν περισσότερο
σταρ και που δεν έχουν βεβαίως καμιά σχέση με την παράδοσή μας, αντί να δώσουν
το όνομα κάποιου αγίου, για να έχει έτσι το παιδί τους τον προστάτη του άγιο,
αλλά και ένα πρότυπο αγίας ζωής.
Ξεχνιέται ότι το βάπτισμα αποτελεί την
θύρα της Βασιλείας των Ουρανών. Βαπτίζουμε τα παιδιά μας σε μικρή ηλικία προκειμένου
να τα εντάξουμε στο Σώμα του Χριστού. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να
μετατρέπουμε την Εκκλησία μας σε παιδική χαρά. Και είναι αλήθεια πως, προς μια
τέτοια κατεύθυνση μας οδηγούν πολλά από εκείνα που σχετίζονται με την Βάπτιση.
Να πάρουμε τα προσκλητήρια που πολλές φορές μοιάζουν περισσότερο με πρόσκληση
σε πάρτι παρά σε μυστήριο; Να αναφέρουμε τον δήθεν στολισμό του ναού, που
αρχίζει από τα σκαλοπάτια και συνεχίζει μέχρι μέσα, με χρωματιστά μπαλόνια,
λουλούδια, κορδέλες, μίκυ μάους και άλλαπαρόμοια; Ακόμα και σ' αυτήν την
κολυμβήθρα δεν δείχνουμε σεβασμό, παρά μόνο την βεβηλώνουμε με τέτοιους
στολισμούς. Η λαμπάδα που συμβολίζει το Φως του Χριστού, μαζί και το μπουκάλι
του λαδιού στολίζονται με φιγούρες κινουμένων σχεδίων, αρκουδάκια, κουκλάκια
και ότι άλλο πλασάρει το εμπόριο. Ακόμα και τα "μαρτυρίκια" πολλές φορές,
συνοδεύονται από μπλε ματάκι ή χάντρα. Και όλ' αυτά δυστυχώς, εμφανίζονται ως
έξοδα της Βάπτισης, ενώ ουσιαστικά αποτελούν έξοδα για ένα σόου. Οι ναοί
μετατρέπονται σε αίθουσες κοινωνικής συναναστροφής. Ορισμένοι δημιουργούν
"πηγαδάκια", συζητούν αντί να
προσεύχονται, κάποιοι μάλιστα δεν διστάζουν να καπνίζουν μπροστά στην είσοδο
του ναού.
Κοντά σε όλ' αυτά τελευταία έχει
αρχίσει να εμφανίζεται και το παράλογο φαινόμενο της τέλεσης του Γάμου των
γονιών και της Βάπτισης του παιδιού ταυτοχρόνως, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται
όσα προαναφέρθηκαν λόγω της μεγάλης χρονικής διάρκειας των ακολουθιών.
Αγαπητοί μου Χριστιανοί, την Κυριακή των Βαΐων η Εκκλησία μας ψάλλει: "Συνταφέντες
σοι διά του Βαπτίσματος, Χριστέ ο Θεός ημών, της αθανάτου ζωής ηξιώθημεν τη Αναστάσει
σου", (Θαφτήκαμε μαζί με σένα με το βάπτισμά μας, Χριστέ ο Θεός μας και
αξιωθήκαμε της αθανάτου ζωής με την Ανάστασή σου). Προγευόμενοι αυτής της αθανάτου
ζωής αδελφοί μου, ύμνους ευχαριστίας προσφέροντες "αινούμεν, ευλογούμεν
και προσκυνούμεν τον Κύριον". Χριστός Ανέστη!
[1] Από την
ακολουθία του Αγίου Βαπτίσματος.
[2] -Νικηφόρου Θεοτόκη, Κυριακοδρόμιον, τ. Γ΄, έκδοση Ματθαίου Λαγγή, Αθήναι 1984, σ.52-53
- Αρχιμανδρίτου
Ιερεμίου Φούντα, Κυριακοδρόμιο Ευαγγελίων,
έκδοση περιοδικού "Θυμίαμα",
Μάνδρα-
Αττικής 1995, σ. 197-198
- Επισκόπου
Αυγουστίνου Ν. Καντιώτου, Κυριακή,
εκδόσεις "Σταυρός", Αθήναι 2008, σ.33
[3] Μτθ.
28, 19
[4] Ανδρέας
Θεοδώρου, Απαντήσεις σε ερωτήματα
συμβολικά, εκδόσεις Αποστολικής Διακονίας, Αθήνα 2014, σ. 230
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου